Tekst zredagowany 2008-05-14.

10 lat minęło...

W historii stron internetowych poświęconych LHS znalazło się kilka dat, które z okazji dziesiątej rocznicy ich uruchomienia warto przytoczyć :) Historia serwisu popularyzującego LHS jest dość przewrotna. Przez ten czas sporo się wydarzyło, choć mam wrażenie jakbym zaczynał wczoraj.

Daty daty daty...

Wszystko zaczęło się prawdopodobnie w marcu 1998, kiedy to szkolną pracownię matematyczno-informatyczną w łódzkim Technikum Kolejowym podłączono do internetu. Słowo "podłączono" w dzisiejszych czasach może się wydawać nieco na wyrost - wtedy był to po prostu podłączony do komputera modem US Robotics, o "zawrotnej" jak na dzisiejsze czasy prędkości 33,6 kbps. Warto dodać, że nie było to stałe łącze, gdyż wtedy połączenie z Internetem zestawiało się przy pomocy dial-upu TPSA, dzwoniąc na słynny numer 0-202122. Założyłem wtedy konto na jednym z dwóch polskich serwerów oferujących darmowe miejaca na www i email. Wtedy istniały dwa takie serwery - polbox i KKI. Polbox z tego co pamiętam dawał 1MB przestrzeni, KKI "aż" 3MB. Na owe czasy 3MB (które można było zmieścić na trzech dyskietkach 3,5") oferowane przez KKI było rarytasem, choć na swoich stronach w zamian za "darmowe" konto trzeba byo zamieszczać banner KKI, a na skrzynkę e-mail z czasem zaczęły przychodzić niechciane reklamy i spam.

Założona przezemnie wtedy prosta "Strona Domowa Ciemnego" (http://www.kki.net.pl/~ciemny/) składała się dosłownie z trzech plików .htm i kilku grafik. Została zaprojektowana bodajże w Netscape Composerze i jedyną rzeczą jaka dynamicznie się tam rozwijała była podstrona poświęcona LHS (na dobry początek z dwoma zdjęciami mostu na Sanie wykonanymi w 1994 r).

Jak to bywa ze stronami domowymi, ich właściciel zazwyczaj ich nie aktualizuje. W tym przypadku było nie inaczej - w maju podjąłem decyzję o zaprzestaniu dalszego rozwoju strony i stworzenia nowej, wyłącznie poświęconej LHS (wtedy jeszcze skrót zapisywano jako LH-S). Zaopatrzony w MS Publisher 98, posiadający dużo większe możliwości edycyjne niż program Netscape'a stworzyłem na początek jedną duża stronę, która zawierała podstawowe informacje o LHS i parę zdjęć. Strona ta nazwana wtedy Witryną LHS (WLH-S) została wygenerowana po raz pierwszy do publikacji dokładnie 14 maja 1998, co umownie zostało przyjęte jako narodziny dzisiejszej LHS.pl. Następnego dnia w godzinach popołudniowych (15:20) strona została opublikowana na serwerze KKI.

Jak łatwo się domyślić, strona dynamicznie się rozwijała - owe 3 MB przestrzeni się wkrótce wyczerpało. Pierwszą rzeczą było lepsze skompresowanie obrazków .jpg, oraz odchudzenie HTML-a - od 02.07.1998 strona powstawała już w zasadzie w Notatniku Windows.
10.08.1998 podczas spaceru po nasypie LHS w Padwi Narodowej powstał pomysł na rozbudowę serwisu o Interaktywną Galerię LHS i kilka innnych podstron, które jak na owe czasy były rewolucyjnymi pomysłami. Do dziś mam sentyment do kilometra 200.0 ze względu na pomysły jakie się tam wtedy urodziły. Wszystko w zasadzie nie potoczyłoby się "właściwym torem" gdyby nie jedna osoba, o której warto tu wspomnieć. Mam tu na myśli swojego wujka Marka, kolejarza z którym ze względu na więzy rodzinne i wakacje w Stalowej Woli jeździłem na SU45-192 (z jednym epizodem w Hrubieszowie na SU45-069). Większość wyjazdów ze względu na bliskość Stalowej Woli była powiązana z LHS, wtedy sporo pociągów prowadzonych trakcją spalinową kursowało jeszcze na zamojszczyznę (były np. kursy Stalowa Wola Rozwadów-Biłgoraj-Stalowa Wola Rozwadów, o których mało kto dziś pamięta).

Wakacje 1998 obfitowały nie tylko w nowe pomysły, ale i nowych kilka zdjęć. 3MB oferowane przez KKI przestało wystarczać. Z odsieczą przyszedł założony przez trójmiejską firmę Koti Projekt Mecenat, który oferował 25 MB na stronę WWW i darmową poddomenę. Strona musiała jedynie istnieć w sieci i być ciekawa. I tak 20. października 1998 strona zaistniała pod adresem http://ciemny.koti.com.pl. Po jakimś czasie Internetowa Witryna LHS zmieniła swą nazwę na Internetową Stronę LHS (IS LHS).

Następna przeprowadzka nastąpiła po powstaniu serwera kolej.pasjo.net.pl (późniejszy kolej.pl) - było to zapewne na przełomie lat 1999/2000 - strona miała wtedy kilkadziesiąt MB, zaczęły dochodzić pierwsze dźwięki, powoli rodziła się koncepcja czegoś co było początkiem dzisiejszego słupka kilometrażowego.

Kolejna znacząca data w historii serwisu to 1. sierpnia 2000. Wtedy to NASK zarejestrował domenę LHS.pl, która od ośmiu lat serwis funkcjonuje do dziś. Dane zostały przeniesione z Krakowa do Łodzi i tak zostało do dziś (wiele osób nie zdaje sobie sprawy, że strony LHS.pl znajdują się w Łodzi, miejscu odległym od LHS o kilkaset kilometrów :). Wtedy też IS LHS zaczęło się identyfikować skrótem LHS.pl i charakterystycznym logo przedstawiającym sprzęg SA-3 (przez osoby nie związane z koleją określane "rączkami").

Layout

Przez tych 10 lat istnienia layout serwisu ewoluował 8 razy (dla dociekliwych: obecna wersja ma numer kodowy 7.0). I tu drobna ciekawostka - przez pierwsze miesiące strona funkcjonowała na granatowym i czarnym tle. 14. września 1998 r. pojawił się layout będacy "negatywem" - czyli na białym tle granatowy (później czarny) tekst. Stworzona wtedy charakterystyczna paleta barw (z drobnymi korektami) jest wykorzystywana do dziś, również na LHS.

Serwer

Serwisu nie byłoby bez serwera. O ile do 1999 r. funkcjonował on w oparciu o różne darmowe hostingi, o tyle później były to normalne maszyny pełniące role serwerów www. Pierwszym rdzennie własnym serwerem jaki miało LHS.pl był tzw. Adaś (adas.lhs.pl) - maszyna z procesorem Intel Pentium 100 i 32 MB RAMu na pokładzie. Był to zresztą wcześniej mój domowy komputer, na którym urzeczywistniały się pomysły na pierwsze strony poświęcone tematowi LHS.

Przez kilka lat Adaś dzielnie dawał sobie radę, jednak wraz z rozwojem techniki i wzrostem wymagań systemów operacyjnych procesor 100 MHz był za słaby aby udźwignąć całość. W styczniu 2004 po przeprowadzeniu testów wymieniłem płytę główną z procesorem, która od tej pory miała spory zapas mocy obliczeniowej. Sytuacja trwała do grudnia 2007 kiedy w wyniku awarii zasilacza serwer praktycznie uległ spaleniu. Zakupiona nowa płyta główna (nota bene o oznaczeniu fabrycznym typu 1520 jednoznacznie kojarzącym się z szerokim torem) obsługiwała strony do końca maja, kiedy to w wyniku zmian hostingowych niemożliwe stało się dalsze funkcjownowanie LHS.pl na dotychczasowym łączu. W tym miejscu olbrzymie podziękowania należą się ekipie łódzkiego oddziału Radia ESKA, dzięki któremu ładnych parę lat oglądanie stron LHS.pl było możliwe.

Obecnie strony LHS.pl obsługuje serwer DGC.

Poza internetem

LHS.pl to nie tylko strona internetowa. To również kilkaset wyjazdów, plenerów, sesji nagraniowych, czy grilli przy torze LHS. Podczas tego typu spotkań rodzą się nowe pomysły i idee. O jednej z nich warto wspomnieć - jest to LALA, czyli Lista Autoryzowanych LokAli.

Nie wiadomo okładnie kiedy wpadliśmy na pomysł zapisywania miejsc obok LHS, gdzie warto przyjść i coś smacznie i tanio zjeść, albo równie dobrze przenocować.

Absolutnie pierwszym miejscem które otrzymło autoryzację i posiada ją do dziś jest bufet dworcowy w Bukownie. Co więcej, wygląd samego lokalu jak i osoba obsługująca nie zmieniły się również od lat. Za oknami jeżdżą pociągi LHS i Cargo, co nadaj temu miejscu bardzo specyficzny klimat. Nieraz zdarzało się, iż mechanicy pociągu oczekującego na mijanie zgłodniali zamawiali zapiekankę z dostawą do kabiny :)

Parę słów na koniec...

Przez te 10 lat serwis LHS.pl stał się niekwestionowanym źródłem wiedzy o LHS, swoistym dokumentem na bieżąco pokazującym życie na prawie 400 km żelaznego szlaku. Stał się tez rodzajem przewodnika dla miłośników kolei, gdzie warto pojechać i zrobić zdjęcia, gdzie się ustawić. Wiele fotografii robionych na LHS pochodzi z miejsc, w których wcześniej był ktoś z LHS.pl i uwiecznił przejeżdżający pociąg czy krajobraz, choć tu dodam, iż jest jeszcze wiele urokliwych miejsc, gdzie można się ustawić z aparatem. Mnie brakowało zawsze albo czasu, albo pociągu :-) Warto podkreślić, że LHS.pl jako pierwszy i jeden z niewielu do tej pory serwisów poświęconych kolejnictwu w galerii zdjęciowej umieszcza nie tylko zdjęcia taboru, ale również krajobrazu w który szlak jest wpisany (galeria widoki).
Również kilka rozwiązań funkcjonujących na WWW - takich jak np. bramka trainspotterska czy mapa interaktywna znalazło wiernych naśladowców. Cały serwis od początku do końca został oparty na dedykowanych rozwiązaniach napisanych specjalnie na jego potrzeby, czego efektem jest nieszablonowość i przejrzysta nawigacja.

Niezmiernie mnie to cieszy, iż serwis, który wymaga sporego nakładu pracy, czasu i (niestety) środków finansowych wzbudza uznanie w oczach nie tylko miłośników kolei, ale też kolejarzy czy osób nie związanych z koleją w ogóle. Dziękuję wszystkim za wiele ciepłych słów, i dowodów sympatii przekazanych na szlaku, czy też poprzez email/gg.

Tomasz Ciemnoczułowski

Napisz do redakcji